Đá penalty khác gì đá luân lưu? Cú sút quyết định trận đấu

Chỉ cách khung thành 11m, chỉ có thủ môn và cầu thủ đối mặt nhau, nhưng không phải cú sút nào từ khoảng cách này cũng giống nhau. Trong bóng đá, hai khái niệm “đá penalty” và “đá luân lưu” tưởng chừng giống hệt nhau nhưng lại mang ý nghĩa, mục đích và tình huống hoàn toàn khác biệt. Nắm rõ sự phân biệt này không chỉ giúp bạn hiểu đúng luật, mà còn giúp bạn tận hưởng trọn vẹn cảm xúc của những khoảnh khắc nghẹt thở nơi chấm 11m. Hãy cùng mục bóng đá khám phá sự khác nhau đá penalty khác gì đá luân lưu qua 3 góc nhìn sâu sắc sau đây.

1. Định nghĩa cơ bản: Cùng là sút 11m, nhưng khác về bản chất

Cả “đá penalty” và “đá luân lưu” đều là những cú sút được thực hiện từ cự ly 11m trước khung thành, với chỉ một cầu thủ đối mặt thủ môn. Tuy nhiên, sự giống nhau này chỉ là “vẻ bề ngoài”.

Đá penalty là gì?

• Penalty (hay còn gọi là phạt đền) là hình thức xử phạt khi đội phòng ngự phạm lỗi trong vòng cấm địa.
• Cú sút này được thực hiện ngay trong thời gian chính thức hoặc hiệp phụ của trận đấu.
• Nếu được ghi bàn, bàn thắng được tính vào tổng ketquabongda tỷ số trận đấu.

Ví dụ: Một hậu vệ phạm lỗi kéo áo trong vòng cấm ở phút 23, đội đối phương được hưởng 1 quả penalty.

Đá luân lưu là gì?

• Luân lưu (Penalty shoot-out) là loạt sút phân định thắng – thua sau khi hai đội hòa nhau sau 90 phút + hiệp phụ (nếu có).
• Mỗi đội chọn 5 cầu thủ để thực hiện luân lưu luân phiên. Nếu vẫn hòa, chuyển sang “đấu súng” từng lượt.
• Bàn thắng trong loạt đá luân lưu không được tính vào tỷ số chính thức mà chỉ để xác định đội thắng cuộc.

Ví dụ: Chung kết World Cup 2006 giữa Ý và Pháp kết thúc 1-1 sau 120 phút. Ý thắng 5-3 ở loạt đá luân lưu quyết định kèo bóng đá hôm nay.

2. Khác biệt về luật lệ, áp lực và chiến thuật

Không chỉ khác nhau về thời điểm diễn ra, đá penalty và đá luân lưu còn có hàng loạt điểm khác biệt về tâm lý, luật áp dụng và cách các đội bóng tiếp cận.

Về luật lệ thi đấu

Đặc biệt: Nếu trong loạt luân lưu, thủ môn di chuyển khỏi vạch trước khi bóng được đá, cú sút có thể được thực hiện lại.

Về áp lực tâm lý

• Penalty trong trận đấu: Áp lực tương đối thấp hơn vì còn thời gian để gỡ hòa hoặc thay đổi kết cục.
• Luân lưu: Áp lực cực lớn vì cú sút có thể quyết định chức vô địch hoặc sự tồn tại của đội bóng ở một giải đấu.

Nhiều cầu thủ huyền thoại từng gục ngã trước loạt luân lưu định mệnh, như Roberto Baggio (Ý – World Cup 1994), Lionel Messi (Copa America 2016), Kylian Mbappé (Euro 2020).

Về chiến thuật

• Penalty trong trận: Đội bóng có thể bố trí sẵn cầu thủ chuyên đá phạt đền. Có thể điều chỉnh chiến thuật ngay sau bàn thắng (tấn công/phòng ngự).
• Luân lưu: Huấn luyện viên phải lựa chọn chính xác thứ tự người sút, có thể quyết định đến kết quả trận đấu.
• Ngoài ra, các thủ môn thường được phân tích kỹ dữ liệu đối phương để đoán hướng sút luân lưu.

3. Những sự thật thú vị về đá penalty và đá luân lưu

Bóng đá là cảm xúc – và không gì “đánh vào tim người hâm mộ” mạnh bằng những cú sút từ chấm 11m. Dưới đây là một số thông tin độc lạ và bất ngờ về hai khái niệm tưởng chừng đơn giản này.

Tỷ lệ thành công

• Penalty trong trận: Khoảng 75–80% thành công
• Luân lưu: Chỉ khoảng 65–70%, do áp lực tâm lý rất cao

Các nghiên cứu cho thấy: Những cầu thủ đá sớm (lượt 1–3) trong luân lưu có tỷ lệ thành công cao hơn, vì áp lực tăng dần ở những lượt sau.

Xem thêm: Các đội hình chiến thuật bóng đá 5 người Futsal

Xem thêm: Bạn có biết: Biệt danh của Tottenham là gì hay không?

Các cầu thủ vĩ đại từng thất bại

• Cristiano Ronaldo: Từng đá hỏng penalty trong loạt luân lưu bán kết Champions League 2008.
• David Beckham: Bỏ lỡ cú penalty đáng tiếc ở Euro 2004.
• Andrea Pirlo: Dù thất bại ở penalty trận chung kết Euro 2012, nhưng cú “panenka” của anh trong trận tứ kết vẫn là huyền thoại.

Những thủ môn “vua cản phá” luân lưu

• Manuel Neuer (Đức): Cản phá nhiều cú sút quan trọng ở World Cup 2014.
• Emiliano Martínez (Argentina): Trở thành người hùng ở Copa America 2021 và World Cup 2022 với loạt bắt luân lưu ấn tượng.
• Jens Lehmann (Đức): In tờ giấy ghi thói quen sút phạt của cầu thủ Argentina vào tất, giúp Đức vào bán kết World Cup 2006.

Hiểu rõ sự khác biệt này sẽ giúp bạn không nhầm lẫn trong những tình huống căng thẳng của trận đấu, đồng thời giúp bạn trân trọng hơn những cú sút – nơi mà vinh quang, tiếc nuối và huyền thoại có thể được viết nên chỉ trong một nhịp đá.